Προτάσεις του Συλλόγου Φίλων Αλεξάνδρου «Φηγός» στη διαβούλευση για το Στρατηγικό Σχεδιασμό 2012-2014 του Δήμου Λευκάδας

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΦΙΛΩΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ «ΦΗΓΟΣ» ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΛΕΥΚΑΔΑ 31080 26450 41624 – persas@otenet.gr

Προς
Το Δήμο Λευκάδας
Γραφείο Προγραμματισμού και Ανάπτυξης

Θέμα Στρατηγικός Σχεδιασμός 2012-2014

Σας αποστέλλουμε τις απόψεις μας συμμετέχοντας στη διαβούλευση για το στρατηγικό σχεδιασμό με τις εξής επισημάνσεις:

1) Ο σύλλογος μας δεν ενημερώθηκε από κανένα φορέα (Δήμο, Τοπική Κοινότητα, Δημοτικό Συμβούλιο) σχετικά με την προκείμενη διαβούλευση, έλαβε δε γνώση του θέματος από τον ηλεκτρονικό τύπο μόλις στις 6 Νοεμβρίου γεγονός που καθιστά αδύνατη μια εμπειριστατωμένη τοποθέτηση μέχρι την ημερομηνία της 9ης Νοεμβρίου όπου λήγει η διαβούλευση.

2) Ο σύλλογος μας θα τοποθετηθεί μέσω του Διοικητικού του Συμβουλίου μόνον στα θέματα που προβλέπεται από το καταστατικό του δηλαδή του περιβάλλοντος και του πολιτισμού.

3) Θα επιχειρήσουμε να τοποθετηθούμε στο κείμενο και όχι στο ερωτηματολόγιο διότι θεωρούμε πως κατ’ αυτόν τον τρόπο μπορεί ν’ αναπτυχθεί η σκέψη κατά καλύτερο και πιο ελεύθερο τρόπο ώστε ν’ αποδίδεται καλύτερα το νόημα των απόψεων μας.

4) Ελπίζουμε στο μέλλον να μας καλείτε επίσημα να εκφράζουμε τις απόψεις μας σε παρόμοια
θέματα για τον πρόσθετο λόγο πως οι εκδηλώσεις του Ιουλίου που οργανώνουμε στον Αλέξανδρο μαρτυρούν πως είμαστε ένας από τους ελάχιστους φορείς του νησιού που ασχολείται και αναδεικνύει τα σοβαρά θέματα που έχουν σχέση με την ανάπτυξη της Λευκάδας. Παρά ταύτα στο κείμενο δεν αναφέρεται ούτε καν η ύπαρξη μας στο κεφάλαιο για την τοπική κοινότητα Αλεξάνδρου – Νικιάνας.

• Στο κεφάλαιο: Εξωτερικό περιβάλλον δραστηριοποίησης του Δήμου Λευκάδας, παράγ. 1.2.1.2.2. (φυσικό περιβάλλον) αναφέρεται για το Δάσος των Σκάρων «πως αποτελεί ένα σημαντικό μνημείο της φύσης αφού διαθέτει σπάνια χλωρίδα μ’ ένα δυσεύρετο είδος δρυός». Επίσης στο ίδιο κεφάλαιο, στην παράγ. 1.2.1.6.1. (Δημοτική ενότητα Λευκάδας) στο εδάφιο για την τοπική κοινότητα Αλεξάνδρου – Νικιάνας αναφέρεται πως «… στο όρος Σκάροι που φιλοξενεί το μοναδικό στα Ιόνια Νησιά δάσος από δρύες (βελανιδιές)».

  Από τη μελέτη δηλαδή αναγνωρίζεται η ιδιαιτερότητα και η σπουδαιότητα του Δάσους των Σκάρων δεν υπάρχει όμως πρόταση πουθενά για την προστασία του και την ανάδειξη του. Η δική μας πρόταση είναι το δάσος των Σκάρων να χαρακτηρισθεί σαν διατηρητέο «μνημείο της φύσης».

• Στο ίδιο κεφάλαιο, στην παράγραφο 1.2.1.2.3. (χωροταξική οργάνωση και αστικό περιβάλλον) επισημαίνεται η ανάγκη εκπόνησης Σ.ΧΟ.Ο.Α.Π./Γ.Π.Σ. για το Δήμο Λευκάδας το οποίο θεωρούμε των υπ. αριθμ. 1 παροτεραιότητα για το Δήμο και πρέπει οπωσδήποτε να συμπεριληφθεί στις προτάσεις που θ’ ακολουθήσουν.

  Στη συνέχεια του κεφαλαίου γίνεται μνεία για τους αξιόλογους οικισμούς του νησιού στους οποίους όμως δεν συμπεριλαμβάνονται ο Αλέξανδρος και τα Κολυβάτα παρ΄ ότι η διαδικασία χαρακτηρισμού των ως παραδοσιακών βρίσκεται στο τελικό στάδιο. Πρέπει όμως να συμπεριληφθεί στις προτάσεις χαρακτηρισμού ο οικισμός του Δρυμώνα και στη συνέχεια και των άλλων αξιόλογων οικισμών του νησιού, γεγονός που απαιτεί μία πραγματική πολιτική αειφορίας.

• Στο ίδιο κεφάλαιο, στην παράγραφο 1.2.1.2.7. (Συγκοινωνιακή Υποδομή) προτείνουμε την απάλειψη από τις προτάσεις της μελέτης για τη διάνοιξη του λεγόμενου εγκάρσιου άξονα ο οποίος σε τίποτα δεν ωφελεί αντίθετα θα προξενήσει τεράστια ζημιά στο περιβάλλον και στην κλίμακα του τοπίου και αντίκειται παράφορα στις αρχές μιας ήπιας και βιώσιμης ανάπτυξης.

  Στο ίδιο κεφάλαιο στην παράγραφο 1.2.2.1.3. (χωροταξικό σχέδιο της περιφέρειας Ιον. Νήσων) Στο εδάφιο για την ανάπτυξη του ποιοτικού τουρισμού αναφέρεται η ανάπτυξη μορφών εναλλακτικού τουρισμού, όχι σαν μέσον αναχαίτισης του καταστρεπτικού φαινομένου του μαζικού τουρισμού που επικρατεί στη Λευκάδα αλλά σαν συμπλήρωμα του για την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και την ωφέλεια των λιγότερο ανεπτυγμένων περιοχών (εσωτερικών ζωνών και μικρών νησιών).

  Η πρόταση μας συνίσταται στην προσπάθεια αναχαίτισης του ρεύματος του μαζικού τουρισμού προς όφελος των μορφών εναλλακτικού τουρισμού.

• Στο ίδιο κεφάλαιο στην παράγραφο 1.2..3.1 (Οι βασικές μεταβολές από την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης) αναφέρεται πως «αποτελεί επιτακτική ανάγκη και κρίσιμη διάσταση ο μακροσκοπικός σχεδιασμός του Δήμου σε ορίζοντα μεγαλύτερο του αντίστοιχου της τρέχουσας Δημοτικής περιόδου.

  Με την επισήμανση αυτή συμφωνούμε απόλυτα και πιστεύουμε πως μια πολιτική με όραμα πρέπει να έχει ορίζοντα 20ετίες με ενδιάμεσο μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό (5 ετιών) και βραχυπρόθεσμο (ενός έτους). Μία τέτοια πολιτική απαιτεί τον κατάλληλο σχεδιασμό και τον αντίστοιχο προγραμματισμό τα οποία με τη σειρά τους απαιτούν μία διαφορετική διάταξη των Υπηρεσιών του Δήμου ιδιαίτερα των Τεχνικών. Επίσης μια τέτοια πολιτική απαιτεί την ίδρυση ενός παρατηρητηρίου το οποίο μέσω της θέσπισης δεικτών θα παρακολουθεί την εξέλιση του προγράμματος.

• Στο κεφάλαιο 1.4. (ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ) στην παράγραφο 1.4.1. που περιγράφεται το όραμα του Δήμου προτείνουμε αυτό να διατυπωθεί ως εξής

  «Η ανάπτυξη ενός σύγχρονου και λειτουργικού Δήμου που θ’ αντιμετωπίζει το σύνολο της περιοχής με ενιαίο προγραμματισμό και ο οποίος θα αξιοποιεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του φυσικού περιβάλλοντος και του ιστορικού και πολιτιστικού κεφαλαίου προς την κατεύθυνση της οικονομικής καικοινωνικής ανάπτυξης μέσω μιας πορείας που σέβεται, προστατεύει και αναδεικνύει τον πολιτισμό, τις παραδόσεις, το περιβάλλον και την ομορφιά του τόπου, υπερασπίζεται και αναδεικνύει τη διαφορετικότητα και την ιδιαίτερη φυσιογνωμία του και κυρίως σέβεται και υπολογίζει τις επόμενες γενιές που θα ζήσουν σ’ αυτόν».

• Στο ίδιο κεφάλαιο εκεί που γίνεται μνεία για τις κατευθυντήριες αρχές αναφέρεται και η «κατανόηση από τους κατοίκους της αξίας του περιβαλλοντικού και πολιτιστικού πλούτου ως συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής». Στη συνέχεια όμως δεν υπάρχει καμμιά πρόταση για την επίτευξη του παραπάνω πολύ σημαντικού στόχου.

  Εμείς προτείνουμε στην παράγραφο 1.4.3. όπου περιγράφονται οι Στρατηγικοί άξονες να προστεθεί και ένας πέμπτος ως εξής.

  5. Η ανάπτυξη μιας μακράς και επίμονης επικοινωνιακής πολιτικής με στόχο την αλλαγή συνειδήσεων και νοοτροπιών.

Αδύνατα σημεία και απειλές.

• Στασιμότητα ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα.
• Το φαινόμενο του μαζικού τουρισμού και οι πολιτικές εξυπηρέτησης του όπως οι λεωφόροι εκτός κλίμακος που έχουν διανοιχθεί στην πόλη, ο εγκάρσιος άξονας που προτείνεται να διανοιχθεί και γενικώς οι πολιτικές που αποσκοπούν στην εξυπηρέτηση του Ι.Χ. αυτοκινήτου και μάλιστα σε βάρος του πεζού και του ποδηλάτη.
• Η εγκατάλειψη των ορεινών περιοχών και των οικισμών τους που είναι οι μόνοι πλεόν που προδίδουν την ιστορία και τον πολιτισμό του τόπου με συνέπεια την ερήμωση και το μαρασμό τους.
• Η ολοένα και αυξανόμενη καταστροφή του περιβάλλοντος φυσικού και δομημένου ή αποτελεί συνέπεια κυρίως του φαινομένου του μαζικού τουρισμού.

Δυνατά σημεία και ευκαιρίες

• Η πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, οι παραδόσεις του τόπου, το υπέροχο φυσικό τοπίο, οι βιότοποι, η ιστορία και η αρχιτεκτονική ιδιαιτερότητα.
• Ευκαιρία αποτελεί η προστασία και η ανάδειξη όλων των παραπάνω μέσω πολιτικών που θ’
  αποσκοπούν.

   

  1. στην ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς όχι με την έννοια της τουριστικής τυποποίησης όπως γίνεται σήμερα αλλά σαν αναπόσπαστο στοιχείο της ζωής μας, της φυσιογνωμίας μας και της καταγωγής μας, από την απλή λαϊκή τέχνη ως τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμά μας.
  2. την προστασία και ανάδειξη των μνημείων μας, αρχαιολογικών χώρων, μοναστηριών, εκκλησιών και άλλων σημείων αναφοράς.
  3. την προστασία και ανάδειξη των παραδοσιακών μας οικισμών και εν γένει της αρχιτεκτονικής
     μας κληρονομιάς.
  4. τη διάνοιξη και διαμόρφωση των μονοπατιών που αποτέλεσαν κάποτε διαδρομές ζωής και πολιτισμού των προηγούμενων γενεών και μπορούν σήμερα ν’ αποτελέσουν δρόμους εξερεύνησης και περιήγησης.
  5. την προστασία και ανάδειξη των βιοτόπων και των φυσικών μνημείου.

Προτεινόμενες μελέτες και προγράμματα

Εκπόνηση Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π./Γ.Π.Σ. με στόχο

• τον προσδιορισμό της φέρουσας ικανότητας του νησιού για τουριστική, οικοδομική και
  αιολική εκμετάλλευση.
• τη θέσπιση χρήσεων γης και όρων και περιορισμών δομήσεως, ιδιαίτερα στις εκτός σχεδίου περιοχές καθώς και η αναθεώρηση των υφιστάμενων όρων δομήσεως των οικισμών.
• Ο καθορισμός του βασικού οδικού δικτύου του νησιού με τρόποι που να είναι φιλικό προς
  το περιβάλλον και τον άνθρωπο.
• Κυκλοφοριακή μελέτη για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της κυκλοφορίας και της
  στάθμευσης δίνοντας σαφή προτεραιότητα στις ανάγκες του πεζού και του ποδηλάτου.- Μελέτη και κατασκευή ενός οργανωμένου δικτύου ποδηλατοδρόμου στην πόλη.- Μελέτη αναπλάσεων.
  – Των υφιστάμενων δρόμων της πόλης (λεωφόροι, πεζόδρομοι κλπ)
  – των περιοχών ιδιαίτερου ενδιαφέροντος
  – των περιοχών φυσικού κάλλους
  – των παραλιών
  – των οικισμών και ιδιαίτερα των παραδοσιακών
• Προγράμματα που θα καλύπτουν όλους τους τομείς περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος- Την επέκταση των οικισμών έτσι ώστε να εντάσσονται αρμονικά στον υπάρχοντα οικισμό και στο περιβάλλον φυσικό τοπίο.
  – Τα φυσικά τοπία η διαχείριση των οποίων πρέπει να γίνεται με τρόπο που θα διατηρείται ο πλούτος και η βιωσιμότητα του οικοσυστήματος π.χ. οι Σκάροι.
  -Την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Στα κτισμένα περιβάλλοντα πρέπει να διατηρούνται οι μορφολογικές και λειτουργικές ποιότητες με κατάλληλο σχεδιασμό και μέτρα προστασίας.
  – Ιδιαίτερα σημασία πρέπει να δοθεί στην κατάρτιση προγραμμάτων για την αναζωογόνηση παραδοσιακών καλλιεργητικών πρακτικών και την προστασία, ανάδειξη και τυποποίηση των τοπικών προϊόντων.

Άλλες ευκαιρίες

• Μακρόπνοο σχέδιο όπως ήδη έχει περιγραφεί
• Η ίδρυση και λειτουργία ενός επιτελικού γραφείου στρατηγικού σχεδιασμού στελεχωμένου από
  ειδικούς επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων (πολεοδόμος, συγκοινωνιολόγος, περιβαλλοντολόγος, οικονομολόγος, νομικός, αρχιτέκτονας κ.α.) το οποίο θα είναι επιφορτισμένο με το σχεδιασμό, την παρακολούθηση και το συντονισμό του σχεδίου.
• Η θέσπιση ενός παρατηρητηρίου αποτελούμενου από εκπροσώπους της πολιτικής και της
  κοινωνικής ζωής του τόπου το οποίο μέσω της θέσπισης δεικτών θα παρακολουθεί την πορεία και
  την εξέλιξη του σχεδίου.
• Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή μιας μακρόπνοης επικοινωνιακής πολιτικής με στόχο την αλλαγή συνειδήσεων και νοοτροπιών αφ’ ενός και αφ’ ετέρου την εξασφάλιση της λαϊκής συναίνεσης καθώς και την υποκίνηση της συμμετοχής και της συνεργασίας των πολιτών.

  Οι κοινότητες που έχουν αντιληφθεί τη σημασία του ελέγχου των επικίνδυνων πρακτικών που τις απειλούν και έχουν λάβει μέτρα για την περιβαλλοντική ποιότητα έχουν ήδη αναδειχθεί σε αξίες, όπως για παράδειγμα ιστορικές πόλεις της Ευρώπης, προστατεύομενοι οικισμοί η φυσικά τοπία εξαιρετικού φυσικού κάλλους σε όλο τον κόσμο. Αυτοί οι τόποι προσελκύουν επισκέπτες λόγω της περιβαλλοντικής τους ποιότητας και επομένως εισόδημα. Τον ίδιο δρόμο μπορεί και πρέπει να’ ακολουθήσει και η Λευκάδα καθώς διαθέτει τα πλεονεκτήματα.

Λευκάδα 8/11/011
Το Δ.Σ.